Narsistik Kişilik Bozukluğu Nedir?

Narsistik kişilik bozukluğu, kendisinden başka hiç kimseyi beğenmeme, kibirli olma ve insanlara karşı küçük görme, aşağılayıcı davranışlarda bulunma gibi belirtilere sahip bir psikolojik rahatsızlıktır. Narsistik kişilik bozukluğuna sahip kimseler, her ne kadar kendilerini başkalarından üstün görme gibi davranışlara sahip olsa da bunun altında yetersizlik duygusu ve özgüven eksikliği yatmaktadır. İlgili rahatsızlık, kişilik bozukluğunun alt türlerinden birisidir.

Narsist kişiler, kendilerine aşırı derecede güvenerek kendilerine hayran olmaktadır. Ayrıca sürekli kendilerini ön plana çıkarırlar ve bu gibi durumların içerisinde olmak isterler. Aynı şekilde çevresindeki kişilerin de kendilerini övmesini ve yüceltmesini isterler. Sosyal çevrede bu gibi isteklere sahip oldukları için ikili ilişkiler kurma noktasında bazı sıkıntılar çıkabilmektedir.

Narsist ne demek şeklinde sorulacak soruya TDK’ye göre yanıt verilebilmektedir. Narsist, özsever olarak Türkçe’ye çevrilebilmektedir. Bu da, kişinin kendisini sevme ve aşırı sevme olarak ifade edilebilmektedir.

Narsistik kişilik bozukluğu mevcut olan kişilerde bunu yapmalarındaki en önemli etmen, kendilerini yetersiz hissetmeleridir. Bundan kaynaklı olarak böbürlenme ve diğer insanlardan kendini üstün görme, kendisini aşırı beğenme gibi davranışlar ortaya çıkabilmektedir. Çevresinden bu tepkileri göremeyen ilgili rahatsızlığa sahip birey ise içe kapanabilir, utanabilir ya da öfkelenerek bu gibi problemlerin ortaya çıkmasına neden olabilir.

Narsistik Kişilik Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?

İlgili rahatsızlığa sahip olan kişilerde ilk belirti olarak sosyal çevrede ilgi odağı olma ve herkesin ona hayranlık beslemesini arzulamaktır. Bu gibi istekler şiddetli olarak kişide mevcut olur. Bu istek, herkes tarafından fark edilebilecek kadar yoğun ve belli bir şekilde ortaya çıkar. Kişi, bu gibi durumların ortaya çıkacağı ortamları çoğu zaman kendisi yaratır. Diğer belirtileri ise aşağıdaki gibi özetleyebiliriz;

• Kendini aşırı beğenmek: İlgili rahatsızlığa sahip kimselerde aşırı derecede kendini beğenmek söz konusudur. Buradan çıkarılacak sonuç, kişinin aşırı derecede kendini beğenmesi söz konusu ise narsist kişilik bozukluğunun belirtisi olabileceğidir.
• Kendini diğer kişilerden üstün görmek: Bu da narsist kişilik bozukluğunun belirtileri arasında yer alır. Üstünlük duygusu kimi zaman yerini daha zeki olma gibi konulara bırakır.
• Ortamlarda tek ilgi odağının kendisi olmasını istemek
• Herkesin ona karşı ilgi göstermesini beklemek
• Diğer kişilerden daha çok başarılı olma hırsı ve bu hırs ile hareket etmek
• Empati duygusundan yoksun olmak
• Başkalarının hayatını kıskanarak onların yerinde olmak istemek
• Sosyal çevreye karşı dışlandığını düşünmek ve bunu yoğun bir şekilde hissetmek
• Kişileri kendi çıkarları için manipüle etmek
• Kişileri kendi çıkarları için kullanmak
• Sosyal çevre tarafından kendisine hayranlık duygusunun beslenilmesini istemek
• Sadece kendi isteklerine odaklanmak ve bunların yapılmasını istemek
• Aşırı kibir

Narsist erkek belirtileri arasında bunlar yer alabilir. Esasında narsistik kişilik bozukluğunda kadın – erkek ayırımı çok zor yapılır. Bu nedenle narsist kadın belirtileri arasında da bu maddeleri görebilirsiniz. İlgili rahatsızlığa sahip kişiler, aşırı derecede sosyal hayatlarında dışlandıklarını hissederler. İstenmedikleri durumda ise agresif tavırlar sergileyebilir ve öfkelenebilirler. Çevresindeki kişiler tarafından gelebilecek herhangi bir tepki ya da eleştiri, kişiye kendisinin hafife alındığı duygusunu aşılar. Bu da ilgili kişinin depresyona girmesine neden olabilir. Ayrıca bu durum beraberinde öfke sonucunu da doğurabilecektir.

Narsistik kişilik bozukluğu ve evlilik konusunda ise, sağlıklı bir evliliğin oluşmasındaki yorumların tamamı geçerlidir. Yani sağlıklı bir evlilik oluştururken, eşlerin mutlu olmalarının rolü büyüktür. Narsist bir kişi ile yapılan evlilikte bir taraf daha özgür olabilirken diğer taraf daha kısıtlanabilmektedir. Bu nedenle kişiler evlenmeden önce birbirlerini iyi bir şekilde tanımalıdır. Buradan hareketle iyi tanıma gerçekleştiğinde, sabır, anlayış ve fedakârlık gibi olgular daha canlı bir şekilde kalacaktır.

Narsistik Kişilik Bozukluğu Tedavisi

İlgili rahatsızlığın tanısı, psikologlar ve psikiyatrlar tarafından konulabilir. Bu mesleğe sahip kişiler, hastanın öyküsünü dinler ve görüşmede sergilenen hal ve davranışlara göre değerlendirme yapar. Bu kişilerin tanısının doğru bir şekilde konularak tedavi aşamasına geçilmesi gerekmektedir. Ancak bu rahatsızlığa sahip bireyler, bunun bir hastalık olduğu konusunda inanç sağlamayabilirler. Bu gibi durumlarda, hastaya özel bir şekilde yaklaşılması gerekmektedir. Tedavi için ise hastanın öncelikle bu rahatsızlığa sahip olduğunu kabul etmesi gerekmektedir.

Narsistik kişilik bozukluğuna sahip olan kişiler, belirti gösterdiği takdirde hemen bir psikiyatr ya da psikolog ile görüşmelidir. Teşhis alan kişilere psikologlar ya da psikiyatrlar, çeşitli şekillerde tedavi uygulamaktadır. Uygun görülen terapi yöntemleriyle, terapinin yetersiz olduğu durumda ilaçlar ile tedavi edilme gerçekleşmektedir. Ayrıca davranışsal terapi, ilgili rahatsızlığın giderilmesi konusunda en sık rastlanan tedavi yöntemidir. Hastanın bunun bir rahatsızlık olduğunu kabul etmesi, tedaviye olan inancı ve diğer faktörler, hastalığın iyileşmesi noktasında çok etkilidir. Doğal olarak bu gibi durumlarda öncelikle kabullenme, sonrasında tedavi etme gibi yöntemler izlenmelidir. Sonraki aşamalarda öfke kontrolü vb. alanlar üzerine çalışılarak ilgili rahatsızlık tamamen giderilebilmektedir.

Narsistik Kişilik Bozukluğu Nedenleri

Narsistik kişilik bozukluğunun nedeni tam olarak bilinememektedir. Bu rahatsızlık genel olarak ergenlik dönemiyle kendini göstermeye başlar. Ancak çocukluk döneminde de ilgili rahatsızlık ortaya çıkabilmektedir. Özellikle çocuğun büyütülme ve yetiştirilme tarzı, çocuğu yetiştiren ailenin ona karşı tavrı, büyüdüğü ortam, bu rahatsızlığı ortaya çıkarabilen faktörler arasında yer almaktadır. Erken çocukluk döneminde çocuğa aşırı ilgi, onun her dediğini yapma gibi eylemler, bu rahatsızlığı tetikleyebilmektedir. Ayrıca çocukla yeteri kadar ilgilenilmemesi ve ihmal edilmesi durumu da, ileri dönemlerde bu rahatsızlığa sahip bir birey olmasına neden olabilir. Bu nedenle çocuğunuzu yetiştirme tarzınızı mutlaka kontrol altında tutmanız gerekmektedir. Bunu sağlarken bilinçli aileler olma yolunda emin adımlarla ilerlemeli, yapacağınız ufak bir hatanın onun hayatına etki edeceğini bilmelisiniz.

Psikolojiye ilginiz varsa Bipolar Bozukluk Kısaca Nedir? ve Şizofren Belirtileri 21 Hareket Nedir başlıklı yazılara da göz atabilirsiniz.